Kunst en architectuur

Vergankelijke Kunst en Langdurige Impact

Voorbijgaande Creaties en Tijdelijke Wonderen Onthuld

Soms maakt datgene wat het snelst vervaagt, de meest indrukwekkende en blijvende impact. Kunstenaars hebben zich herhaaldelijk laten inspireren door het concept van het vergankelijke in de kunst, dat wat niet bedoeld is om bewaard te blijven, maar om op korte termijn te verdwijnen, meegevoerd door de wind of de golven. Hedendaagse kunstenaars omarmen vergankelijkheid in de kunst meer dan ooit en vieren de vrijheid die het biedt, evenals de symbolische impact van datgene wat in een oogwenk voorbij kan zijn. Van baanbrekende landschapskunstenaars die werken met de ijzige en tijdelijke schoonheid van ijs en zand, tot unieke hedendaagse werken die voorgoed verdwijnen als ze eenmaal zijn voltooid en gedeconstrueerd, de voortdurende aantrekkingskracht van vergankelijke kunst blijft fascineren, inspireren en verwonderen.

Vergankelijke Kunst voor een Veranderende Wereld

Wanneer het op het moment zelf wordt ervaren, laat vergankelijke kunst de toeschouwer plekken op nieuwe manieren ervaren en geeft het een krachtige boodschap af over de voorbijgaande aard van de wereld waarin we leven. Door de tijdelijkheid van een kunstwerk te benadrukken, en in het verlengde daarvan de tijdelijkheid van alles eromheen, krijgen zowel de kunstenaar als de kijker bevoorrechte toegang tot een gelaagde symboliek en betekenis. Het kunstwerk, de materialen waaruit het is opgebouwd en de ruimte waarin we het treffen, zijn slechts momentopnames in de tijd, die binnenkort volledig transformeren of verdwijnen, waarna ze alleen nog in ons collectieve geheugen voortbestaan.

Hoewel vergankelijke kunstwerken meestal worden geassocieerd met het artistieke tijdperk van de 20e en 21e eeuw, ligt hun oorsprong in de esoterische tradities uit een ver verleden. De meditatieve kunst van de mandala's, die een bijzondere plek innemen in oosterse beeldculturen, kunnen als vroege voorbeelden worden gezien. Zodra de mandala's, vaak gemaakt van gekleurd zand, eenmaal klaar waren, werden ze weggevaagd door de wind. De daad van het creëren en de focus die het oproept, werden gezien als het belang van het werk, niet het eindproduct.

Moderne vergankelijke kunst is terug te voeren tot de Berlijnse en New Yorkse kunstscene van de jaren zestig. Joseph Beuys en zijn Fluxus Group, een invloedrijk doe-het-zelfcollectief dat happenings en ontwrichtende performances ensceneerde, geloofden dat kunst buiten de canon van de galeries moest worden ervaren. Hun erfenis is voelbaar in talloze tijdelijke openluchttentoonstellingen, waarbij de toeschouwer zich verwondert over hoe ruimtes kunnen transformeren. Voorbeelden zoals Fujiko Nakaya’s Fog X FLO, waarin amorfe nevelwolken door stadscentra en natuurlijke omgevingen trekken, brengen de essentie van vergankelijkheid tot hun logische conclusie, en tot een werkelijk indrukwekkend effect.

Sand mandala. Foto door ©Jamyang Zangpo, Getty Images
De Blijvende Impact van Vergankelijke Landschapskunst
Sculptuur Tangential Circular Negative Line door Michael Heizer, Val de Bagnes. Foto door ©verbier.ch

Landschapskunst was een van de eerste artistieke stromingen die het vergankelijke als zijn raison d’être belichtte, en speelt met begrippen als herinnering, groei en erosie, die elk als natuurkrachten worden ingekapseld en vervolgens door middel van opvallende tijdelijke werken worden uitgekristalliseerd. Een van de meest gevierde landschapskunstenaars is Andy Goldsworthy, wiens creaties een intieme wisselwerking hebben met hun omgeving. Zijn sculpturen, die vaak herinneren aan mandala's, maken gebruik van ijs, sneeuw, gevallen bladeren en andere natuurlijke materialen die snel smelten of worden weggespoeld of weggeblazen door hun omgeving.

Andere landschapskunstenaars gebruiken vergankelijke materialen en decors om het schouwspel van omvang te verkennen, die vragen oproepen over wat kunst is en wat kunst kan zijn. Michael Heizers werk Double Negative uit 1969 is een monumentaal voorbeeld, waarbij een vijfhonderd meter lange geul naast een kloof werd gegraven. De natuurlijke erosie die zich na de voltooiing van het werk voltrok, transformeerde het werk geleidelijk, waarbij de vergankelijkheid van het werk werd benadrukt. Heizer zelf beweerde dat het oorspronkelijke kunstwerk in feite al verdwenen was op het moment dat de eerste zandkorrel verschoof, waarmee het werk voorgoed veranderde.

De kunstenaars van nu laten zich inspireren door Goldsworthy, Heizer en anderen, en gebruiken vergankelijke aspecten van de beeldhouwkunst om de kwetsbaarheid en vluchtigheid van de natuur te benadrukken. Olafur Eliassons kunstwerk Ice Watch uit 2018, waarin twaalf blokken gletsjerijs in openbare ruimtes werden geplaatst om langzaam te smelten, was een prachtig voorbeeld van artistieke vergankelijkheid dat veel losmaakte met zowel zijn visuele kwaliteit als de krachtige boodschap.

Innovatieve Kunst voor Steeds Veranderende Landschappen

Vergankelijke kunst weerspiegelt vandaag de dag, zowel conceptueel als materieel, de tijd waarin we leven. Kunstenaars hebben altijd de verantwoordelijkheid gehad om de werkelijkheid die we delen een spiegel voor te houden, en het tijdelijke karakter van de kunst heeft een diepgaande symbolische betekenis voor degenen die ermee te maken krijgen. Het ervaren van dergelijke kunstwerken geeft de toeschouwer een gevoel van voorrecht en een momentopname van een tijd om te koesteren.

In die zin bezit vergankelijke kunst vaak een zekere mate van spektakel, een kans voor artistieke vrijheid om te bereiken wat wellicht niet mogelijk is in de vorm van een permanente tentoonstelling. Zo kreeg de hedendaagse Sloveense kunstenaar JAŠA een jaar lang carte blanche om het interieur van een geheel hotel opnieuw in te richten, voordat het professioneel werd gerenoveerd. Zijn anarchistische aanpak en unieke persoonlijke decoratieve bloei resulteerden in een verbluffend meeslepend kunstwerk, waarbij hij kamer na kamer als canvas gebruikte. In diezelfde geest zorgen Cai Guo-Qiangs lichtinstallaties, die de hemel in een fractie van een seconde verlichten, voor oogverblindende beelden die door het ontwerp in enkele ogenblikken weer verdwijnen.

Martin Hill, een milieukunstenaar uit Nieuw-Zeeland, creëerde een sculptuur die in het meer wordt weerspiegeld met behulp van de techniek van compressie en spanning, om daarmee de sterkste vorm te creëren met alleen essentiële materialen.

Vergankelijke kunst accentueert in essentie de manier waarop wij diverse soorten kunstwerken ervaren, waarbij één belangrijk aspect wordt benadrukt en voorop wordt geplaatst. Wanneer we iets zien dat een gevoel van verwondering oproept, of dat we als mooi of ingrijpend beschouwen, bestaat de impact in de eerste plaats in het huidige moment, om vervolgens in het geheugen te worden bewaard en door bezinning te worden versterkt. Vergankelijke kunst is, op zijn best, een belichaming, verkenning en verfijning van deze essentie.

Synergy. Foto door ©Martin Hill
VERGANKELIJKE SCHOONHEID VEREEUWIGD
Skin Caviar Perfect Concealer

In 2020 heeft La Prairie haar kaviaarexpertise gebruikt om Skin Caviar Perfect Concealer te creëren. Deze lichte, romige vloeibare concealer speelt in op de behoefte naar onmiddellijke perfectie en biedt onmiddellijke huidverbetering en langdurige huidverzorgende voordelen – voor de perfecte oogopslag.

 Skin Caviar Perfect Concealer , een sublieme fusie van kaviaarwetenschap en kennis van kleuren, is verrijkt met kaviaarwater, dat de meest delicate componenten van kaviaar bevat. Gecombineerd met kaviaarextract, bekend om zijn verstevigende en vernieuwende eigenschappen. De formule is bovendien geïntensiveerd met La Prairie’s exclusieve Cellular Complex. Deze krachtige ingrediënten vormen samen met een geavanceerde fusie van langhoudende pigmenten een concealer met een lichte textuur.