ZWITSERS VAKMANSCHAP DOOR DE EEUWEN HEEN
Al honderden jaren staat Zwitsers vakmanschap synoniem voor een onlosmakelijke verbondenheid tussen het verfijnde met het inventieve, en van het luxueuze met het functionele. Er zijn maar weinig voorbeelden van de uitmuntendheid van Zwitsers ambachtelijk design en de beheersing van het ambacht zo krachtig als de horlogerie, maar dit is slechts het topje van een indrukwekkende en aloude ijsberg, die de geschiedenis en het gerechtvaardigde gevoel van trots van de mensen van hun land weerspiegelt. Omdat Zwitsers vakmanschap een maatstaf is geworden waaraan vele anderen worden gemeten, zijn eenvoudige en alledaagse werkplaatsen verheven tot grootmachten van wereldwijde kwaliteit en onderscheiding, waardoor consequent de basis is gelegd voor opvolgers.
Er bestaat geen enkele definitieve reden waarom de rest van de wereld Zwitserland als centrum van uitmuntend vakmanschap beschouwt. Een van de theorieën stelt dat de gunstige ligging van Zwitserland in het hart van Europa een verklaring biedt voor de manier waarop de handel tot het ambacht leidde, terwijl anderen wijzen naar de plek die het land innam op de oude zijderoutes, met als gevolg dat er behoefte was aan de hoogste normen op het gebied van handelskunst.
Men zou ook kunnen wijzen op de ontwikkeling en evolutie van een specifiek Zwitserse manier om de industrie te benaderen, en hoe het eigen établissagesysteem de aparte valleien aanmoedigde om hun eigen unieke en dynamische centra te produceren. Na hun oprichting werden deze centra aangemoedigd om hun eigen aanpak en herkenbare ambachtsstijl te ontwikkelen, iets wat het land sterk onderscheidde van de stedelijke centra van het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. In Zwitserland leidde de kleinere schaal tot meer aandacht voor details, een bloei van ambacht en een gevoel van trots in elk detail.
Vandaag de dag is term 'Swiss Made' wettelijk beschermd, en de aanwezigheid ervan op een item wordt wereldwijd erkend als een teken van ambachtelijke uitmuntendheid. Sterker nog, 'Swiss Made' doet meer dan de consument verzekeren van kwaliteit. Net als in het verleden roept het een gevoel op van ambachtelijke aandacht voor detail en een onvermoeibaar streven naar innovatie en ijver.
Zwitserland is, al bijna twee eeuwen lang, onlosmakelijk verbonden met verfijnde horlogerie en de productie van uurwerken. Dat de horlogerie zo diep en blijvend geworteld is in Zwitserland komt niet als een verrassing, zeker niet als men bedenkt dat de Zwitsers de nadruk leggen op precisie en tijd als nationale kernwaarden, en op de kernachtige maatregelen die nodig zijn om het passeren ervan te markeren.
Door de vindingrijkheid van de Zwitserse horlogerie verplaatste de 18e eeuwse horloge-industrie van Frankrijk, Duitsland en Engeland naar de Juravalleien, waar de productie van verfijnde uurwerken in werkplaatsen, geleid door families, tot bloei kwam. De 19e eeuw kende een groot aantal successen, waardoor de grenzen van de mogelijkheden voor lokale horlogemakers aanzienlijk werden verruimd en de ideologieën van Zwitsers vakmanschap, ongeëvenaarde stijl en inventiviteit verder werden verankerd.
De laatste decennia hebben Zwitserse horlogemakers grote sprongen voorwaarts gemaakt op het gebied van uurwerkontwerp, waarbij horlogemakers uit de Jura zelfs vakgebieden van de luchtvaart, onderwaterverkenning en de ruimtevaart hebben betreden. De moderne Zwitserse horloge-industrie vertoont geen tekenen van vertraging of verstilling, en hedendaagse verzamelaars koesteren het prestige en perfectionisme dat deze uurwerken bieden en vertegenwoordigen. Ondanks de overzeese concurrentie op het gebied van het ontwerp en de productie van uurwerken, blijven Zwitserse horloges ongetwijfeld de hoogste standaard voor de gehele industrie.
Men zou kunnen stellen dat de historische hoogtepunten van het Zwitserse vakmanschap in een voorbije gouden eeuw plaatsvonden. Niets is minder waar: er zijn tal van historische Zwitserse industrieën die een indrukwekkende opleving maken om de behoeften van de moderne luxeconsument te dienen. Een voorbeeld hiervan is de opleving van de zijde-industrie in Zürich. Ooit de op één na grootste zijdeproducent ter wereld, verdween de zijdeproductie in de 20e eeuw bijna volledig uit Zwitserland. Vandaag de dag produceren de zijdeweefgetouwen van Zürich opnieuw strengen van deze tijdloze stof, die volgens typisch Zwitserse hoge normen worden geproduceerd.
Ook de Zwitserse ambachten, die zijn ontstaan uit het plattelandsleven en folklore, zijn bewaard gebleven en nieuw leven ingeblazen door ambachtslieden die vastbesloten zijn om het vakmanschap van hun voorouders niet te laten verdwijnen in de geschiedenis. De Zwitserse Alphorn, misschien wel het meest iconische muziekinstrument van het land, combineert functionaliteit met onmiskenbare schoonheid, zowel qua uiterlijk als klank, en wordt nog steeds op traditionele wijze gemaakt door meester-ambachtslieden. Meer dan zeventig uur aan handwerk en houtsnijwerk is nodig om de dennenboomstammen waaruit deze hoorns zijn gemaakt uit te hollen, met een even betoverend als uniek resultaat.
Hoe groot de vraag ook is, het behoud en de opleving van kleinschalige ambachten en traditionele werkwijzen vereisen een gezamenlijke inspanning van toegewijde personen. De Zwitsers waarderen hun iconische plaats in de wereld van de kunsten en ambachten, en er zijn verschillende organisaties opgericht met het doel de traditionele kunsten en ambachten te behouden en te stimuleren, zodat toekomstige generaties ze kunnen waarderen en de wereld in het algemeen erdoor kan worden geïnspireerd. Door het bevorderen van Zwitsers vakmanschap en door ervoor te zorgen dat de hoogste normen door alle betrokkenen worden gehandhaafd, is deze lange en invloedrijke geschiedenis van uitmuntendheid gewaarborgd en is de toekomst ervan verzekerd.
