Kunst en architectuur

HET ONTSTAAN VAN KOBALTBLAUW

HOE DE ONTDEKKING VAN KOBALTBLAUW DE KUNSTWERELD VOORGOED VERANDERDE

Kobaltblauw, eeuwenlang geliefd bij kunstenaars, is de belichaming van zuiverheid en pracht, en roept zowel mysterie als weelde op. De ontdekking van de kostbare kleur was even baanbrekend als meesterlijk, want het resulteerde in enkele van de meest gewaardeerde kunstwerken.

Het sublieme pigment werd aan het begin van de 19e eeuw geproduceerd als alternatief voor ultramarijn, het traditionele en destijds populaire blauwe pigment. Gemaakt van gemalen lapis lazuli, een uit Afghanistan afkomstige halfedelsteen, was ultramarijn zowel schaars als kostbaar. 

“Kunstenaars bevonden zich in een lastig parket wat betreft de kleur blauw,” zegt Dr. Rosalind McKever, de Harry M. Weinrebe Curatorial Fellow voor de National Gallery, Londen. 
“Ze hadden ofwel ultramarijn, wat mooi was maar erg duur, of blauw zoals smalt, wat toegankelijker was maar vervaagde, of dat zoals azuriet een beetje een groene tint had.” 

DE GEBOORTE VAN KOBALTBLAUW
The Skiff door Pierre-Auguste Renoir. 

Er was een nieuw soort blauw nodig en de Franse minister van Binnenlandse Zaken Jean-Antoine Chaptal gaf opdracht aan de gerenommeerde chemicus Louis-Jacques Thénard om een synthetische vervanger voor ultramarijn te ontwikkelen. Geïnspireerd door de pakkende blauwe glazuren van Sèvres-porselein gemaakt van kobalthoudende zouten, experimenteerde Thénard met een mix van kobaltzouten en aluminiumoxide.  Het resultaat was voortreffelijk — een puur, briljant blauw dat niet alleen buitengewoon stabiel was, maar ook snel droogde en veilig met andere kleuren kon worden gemengd. Ondanks de relatief hoge kosten van het nieuwe pigment, omarmden de kunstenaars het snel, genietend van de uitzonderlijke vrijheid die het hen plotseling bood. 
“Als je aan de kunst van de Renaissance denkt, associeer je vaak felblauw met de Maagd Maria, die uiteraard in de duurste kleur is geschilderd,” beweert Dr. McKever. “Kobalt stelde kunstenaars in staat om blauw op een vrijere manier te gebruiken,” voegt ze toe.  

DE CREATIEVE IMPACT 

Deze hervonden overdaad had een monumentale impact. “De uitvinding van kobaltblauw maakte de explosie van felle kleuren en creativiteit mogelijk die we zien in impressionistische en postimpressionistische schilderijen,” zegt Dr. McKever. In het bijzonder Renoir, Monet, Morisot, Sisley en Cézanne gaven het pigment de voorkeur.
Er zijn talrijke adembenemende voorbeelden van het gebruik van kobaltblauw in 19de-eeuwse schilderijen te zien in de National Gallery, waarvan er twee Dr. McKever fascineren. 

“Een ervan is Renoirs The Skiff, een tafereel van een boot op de rivier de Seine, net buiten Parijs,” zegt ze. “Renoir gebruikte fel kobaltblauw in de rivier tegen een fel oranje boot, zodat beide kleuren — gebaseerd op de moderne kleurentheorie — veel sprekender overkomen. 
“Een ander prachtig schilderij is Monets Lavacourt under Snow. Het is een tafereel in de sneeuw, dus je mag verwachten dat het wit is, maar hij gebruikte kobaltblauw om een breed scala aan schaduwen voor de sneeuw te creëren die het een echt gevoel van kou geven.” 
Kobaltblauw wordt, als meest legendarische kleur ooit, nog steeds aanbeden door ’s werelds meest vooraanstaande moderne kunstenaars. “Het is een fantastische kleur,” concludeert Dr. McKever. 

Lavacourt under Snow door Claude Monet. 
DE KOBALTBLAUWE INSPIRATIE 
Skin Caviar Luxe Cream 

Meer dan 30 jaar geleden creëerde La Prairie de vernieuwende Skin Caviar Collection, verrijkt met kaviaarextract. Het werd beschouwd als een doorbraak, niet alleen op het gebied van wetenschap en huidverzorging, maar ook op esthetisch vlak. De strakke, minimalistische potten en flacons van de iconische Skin Caviar Collection zijn niets minder dan een oefening in inspiratie. De strakke Bauhaus-lijnen en louter Helvetica-tekst zijn een knipoog naar de elegantie van Zwitserse esthetiek, en het diep kobaltblauwe glas ademt de diepgang en rijkdom van een waar designobject.